Nieprawidłowa kontrola nad cukrzycą każdego typu grozi rozwojem powikłań.
Je najogólniej dzielimy na te wczesne, inaczej ostre jak: hipoglikemia, hiperglikemia, czy też kwasica ketonowa i kwasica mleczanowa oraz późne, inaczej przewlekłe jak: retinopatia, nefropatia, czy zespół stopy cukrzycowej.
Wydaje mi się, że to właśnie zespół stopy cukrzycowej jest najbardziej charakterystycznym przewlekłym powikłaniem cukrzycy i to właśnie o nim sobie dzisiaj porozmawiamy.
Powiem Wam w jaki sposób rozwija się to schorzenie, jakie są jego objawy i możliwości leczenia.
Poniżej zobaczycie film na ten temat, który zrealizowałem we współpracy z marką Nieamputuj.pl
Czym jest zespół stopy cukrzycowej?
Stopą cukrzycową nazywa się zakażenie i/lub owrzodzenie i/lub destrukcję tkanek głębokich w obrębie stopy, które spowodowane są uszkodzeniem nerwów obwodowych lub naczyń krwionośnych w stopach, albo jednym i drugim, i wynikają z nieprawidłowego prowadzenia cukrzycy.
Z tego powodu stopę cukrzycową możemy podzielić na neuropatyczną, kiedy jej przyczyną jest uszkodzenie nerwów, albo naczyniową, gdzie przyczyną jest uszkodzenie naczyń krwionośnych, albo mieszaną.
Jak często występuje zespół stopy cukrzycowej?
To schorzenie jest zmorą diabetologii. Według raportu z 2018 roku, w Polsce, każdego roku przeprowadza się coraz więcej amputacji z powodu rozwoju stopy cukrzycowej.
Liczby są przerażające. W 2009 roku było to 3 731 dużych amputacji, rok później 4 137, w 2011 4 254, a w roku 2012 było to aż 4 598 zabiegów.
Oczywiście, tych mniejszych zabiegów wykonuje się jeszcze więcej. Niestety większe amputacje przyczyniają się do tego, że diabetycy zostają osobami niesprawnymi ruchowo. Jest jednak nadzieja. A tą nadzieją jest profilaktyka i wdrożenie specjalistycznego i profesjonalnego leczenia. Według ekspertów może to zapobiec nawet 75%-90% amputacji. Takie sytuacje miały miejsce w krajach zachodniej Europy. Potrzebne jest zatem aktywne działanie w tym kierunku.
Jakie są objawy stopy cukrzycowej?
Podstawą profilaktyki zespołu stopy cukrzycowej, poza dbaniem o poziom cukru, jest obserwacja naszych stóp i wyłapywanie pierwszych symptomów.
Objawami mogą być:
- częste drętwienie i mrowienie nóg,
- osłabienie czucia w stopach, w tym słabsze odczuwanie zmian temperatury, albo tego że na coś nadepnęliśmy lub że coś nam wpadło do buta,
- słabsze napięcie mięśni w stopach,
- możemy też zauważyć pogorszenie się stanu naskórka: skóra na stopach może być bardziej szorstka, częściej pękać, a rany mogą goić się znacznie dłużej niż kiedyś,
- znakiem ostrzegawczym są też pojawiające się odciski, modzele, czy pęknięcia.
W dalszym etapie rozwoju stopy cukrzycowej pojawiają się także widoczne deformacje kości i paznokci, a dalej ciemne plamy na skórze, które mogą już świadczyć o martwicy tkanek.
Wszystkie te objawy związane są ze złym prowadzeniem cukrzycy przez lata. Tkanki naszego ciała stają się coraz gorzej ukrwione, dochodzi z czasem do uszkodzeń w obrębie tkanki nerwowej i rozwijają się objawy, o których mówiłem. Ten proces jest długi i wymaga lat zaniedbań, ale jednak zdarza się i to bardzo często.
Przyczyny rozwoju zespołu stopy cukrzycowej
Muszę w tym miejscu zaznaczyć, że to nie samo zdiagnozowanie nam cukrzycy powoduje, że może rozwinąć się u nas zespół stopy cukrzycowej. Co więcej, zdarza się niestety, że to schorzenie występuje u osób, które nie zostały jeszcze zdiagnozowane, a żyją z wysokim poziomem cukru wiele lat.
Tak naprawdę to złe prowadzenie choroby sprawia, że z czasem możemy mieć problem z krążeniem i unerwieniem w stopach. Mówiąc złe prowadzenie mam na myśli między innymi za wysoki poziom cukru na czczo oraz po posiłkach, zbyt wysoką średnią glikemię, a więc stężenie hemoglobiny glikowanej oraz takie paramenty jak ciśnienie oraz lipidogram.
Dodatkowymi czynnikami, o które możemy zadbać i które mogą nam pomóc i są elementami profilaktyki są:
- noszenie odpowiednio dopasowanych butów, które nie mogą nas przede wszystkim uciskać,
- noszenie bawełnianych bezuciskowych skarpetek,
- polecam Wam też wprowadzić sobie nawyk sprawdzania, czy w naszych butach nie niczego niechcianego jak choćby kamyk,
- powinniśmy unikać chodzenia na boso oraz zakładania obuwia na stopy bez skarpetek,
- możemy również wprowadzić na stałe aktywność fizyczną, która aktywuje nam nogi. Mam tutaj na myśli nie tylko bieganie, ale również marsz. Grunt, aby był to wysiłek zaplanowany, dopasowany do naszych możliwości i nie powodujący bólu.
Kiedyś usłyszałem, że jestem zbyt przewrażliwiony mówiąc o ryzyku stopy cukrzycowej i profilaktyce. Ktoś zarzucił mi, że przecież doprowadzenie do tego schorzenia trwa latami. To prawda, jednak jestem zdania, że zawsze warto mieć z tyłu głowy, że takie ryzyko jest realne i jeśli to możliwe – wprowadźmy pewne nawyki, które to ryzyko od nas oddalą. Jak widzicie nie są to jakieś niezwykłe czynności.
Tak naprawdę nikt nam nigdy nie powie: Uwaga, od dzisiaj grozi Ci zespół stopy cukrzycowej, więc musisz zacząć uważać.
Dlatego właśnie namawiam do profilaktyki, a nie do czekania na pierwsze objawy, bo wtedy może być trochę późno.
- Bardzo ważne w profilaktyce stopy cukrzycowej jest również korzystanie z usług podologa.
Kim jest podolog?
Podolog to po prostu specjalista od stóp. Taka osoba posiada wiedzę teoretyczną i praktyczną na temat diagnozowania i leczenia schorzeń w obrębie kończyn dolnych.
Jeśli towarzyszą nam takie problemy jak: wrastający paznokieć, pojawiają nam się często odciski, modzele, czy inne zmiany na stopach to powinniśmy udać się z nimi właśnie do podologa i raczej nie próbować leczyć takich schorzeń samodzielnie, bo możemy zrobić sobie więcej szkody.
Ja byłem u podologa kilka razy. Mam problem z wrastającym paznokciem i kilka razy korzystałem z pomocy specjalisty. Polecam bardzo mocno takie usługi.
Zobacz również:
